จากกระแส ละคร บุพเพสันนิวาส ที่มาแรงแบบสุดๆ ถึงขนาดที่หันไปทางไหนก็มีแต่คนพูดถึง นั่นก็เป็นเพราะความสดใหม่จาการเป็นละครรุ่นออริจินอล ที่ให้ความสนุกสนาน แถมยังสอดแทรกเกร็ดความรู้ทางด้านประวัติศาสตร์เอาไว้อีกด้วย อย่างเช่นคำว่า ออเจ้า ที่ตอนนี้กลายเป็นคำฮิตติดปากไปเสียแล้ว
แต่มีคำๆหนึ่งที่ดูเหมือนว่า จะถูกติงเบาๆจากผู้เชี่ยวชาญทางด้านภาษาศาสตร์ ที่ได้ออกมาให้ชี้ว่า ความหมายไม่ค่อยถูกต้องนัก นั่นก็คือคำว่า เว็จ
โดยก่อนหน้านี้ ทางทีมงาน ได้ออกมาทำคลิปสั้นที่ใช้ชื่อว่า บุพเพสันนิวาส วันละคำ และได้ให้ความหมายของคำว่า เว็จ ในสมัยกรุงศรีอยุธยาแปลว่า ห้องน้ำ ถ้าจะบอกว่าไปห้องน้ำให้พูดว่า ไปเว็จ
แต่ล่าสุด ทางผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ชานป์วิชช์ ทัดแก้ว ผู้เชี่ยวชาญด้านภาษาศาสตร์ จากคณะอักษรศาสตร์จุฬาฯ ได้ออกมาให้ความรู้พร้อมทั้งอธิบายว่า แท้จริงแล้วคำว่า เว็จ ไม่ได้แปลว่า ห้องน้ำ (ส้วม) หากแต่แปลว่า ขี้ หรือ อุจจาระ ต่างหาก
ซึ่งการที่จะบอกว่า เว็จ แปลว่า ส้วม จะว่าผิดก็ไม่ผิด แต่จะว่าถูกก็ไม่ถูก เป็นคำที่มาจากคำเต็มว่า เว็จกุฎี ที่แปลได้ว่า ห้องอุจจาระ นั่นเอง โดยท่านอาจารย์ได้อธิบายเอาไว้อย่างละเอียด ดังนี้
เว็จ หรือ เวจ จริงแล้วไม่ได้แปลว่า ส้วม
ช่วงนี้ ทั่วบ้านทั่วเมือง พูดกันถึงเรื่องละคร “บุพเพสันนิวาส” จากบทประพันธ์ของ รอมแพง ทำให้คนเริ่มสนใจประวัติศาสตร์ การแต่งเนื้อแต่งตัว จนถึงคำเก่าๆอย่าง ออเจ้า เว็จ ฯลฯ เป็นต้น
พอดีผ่านตา เห็นหลายคน ลุกขึ้นมาเขียนว่า เว็จ/เวจ แปลว่า “ส้วม” “สุขา”
จริงๆแล้ว จะว่าผิดก็ไม่ใช่ แต่จะว่าถูกหมดก็ไม่ได้ เพราะคำว่า “เว็จ” ที่ใช้ๆกันจนเข้าใจว่า หมายถึง “ส้วม” นั้น เป็นคำที่ย่นย่อ ตัดสั้นจาก “เว็จกุฎี”
คำว่า กุฎี นั้น มาจากภาษาบาลี สันสกฤตว่า “กุฏิ” แปลว่า กระท่อม หรือ กระต๊อบ หรือ เรือนที่ปรุงขึ้นไว้ใช้สอย อย่าง กุฏิพระภิกษุ เป็นต้น
ส่วน “เว็จ” หรือ “เวจ” นั้น จริงๆ แปลว่า “ขี้” (ขอโทษที่ไม่สุภาพ) “อุจจาระ” มาจาก ภาษาบาลีว่า “วจฺจ” แล้วแผลง เสียงสระ อะ เป็น เอ ให้ออกเสียงง่าย
คำว่า วจฺจ นี้ ตรงกับภาษาสันสกฤตว่า “วรฺจสฺ” (วรร-จัส) ตามรูปศัพท์แปลว่า พลังชีวิต พละกำลัง ประกายรัศมี/ไฟ แสงสว่าง ความเรืองรอง สี และ ในศัพทานุกรม (lexicon) ให้ว่า หมายถึง อุจจาระ มูล ด้วย
เมื่อออเจ้ารู้เยี่ยงนี้แล้ว จงแจ้งใจเถิดว่า เวจ นั้น จะเดิมหาใช่ส้วมไม่ รู้สิ่งไรแลต้องรู้ให้ถึงราก จักได้โวได้ ไม่ถูกแม่การะเกดเบ้ปากใส่ นะออเจ้า
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ชานป์วิชช์ ทัดแก้ว
สาขาวิชาภาษาเอเชียใต้ ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Source : Facebook @southasianlanguageschula